سکوبندی آزمایشگاه چیست
سکوبندی آزمایشگاهی به مجموعه عواملی گفته می شود که سبب آماده شدن یک فضای مناسب برای قرار دادن دستگاه ها، الزامات و تجهیزات آزمایشگاهی می شوند در واقع به مجموعه کابینت بندی ها و چیدن میز کارهایی که در هر آزمایشگاهی وجود دارد سکوبندی آزمایشگاهی گفته می‌شود.
سکوبندی آزمایشگاهی
به طورکلی برای رعایت استاندارد سکوبندی آزمایشگاه موارد زیر باید رعایت شود:
- كف، ديوار و سقف آزمايشگاه بايد قابل شست و شو بوده و در مقابل مواد شیمیايي و ضد عفوني كننده ها مقاوم باشند.
- درها بايد داراي سطوحي صاف، غیر جاذب، قابل شست و شو و مقاوم در برابر مواد شیمیايي باشند.
- میزهاي كار آزمايشگاهي بايد از وسعت مناسب برخوردار بوده و مجهز به شیر خلاء، شیر گاز، شیر هوا، شیر آب سرد و گرم، فاضلاب و پريز برق ايمن باشند.
- سطوح میز كار آزمايشگاهي بايد قابل شست و شو، يکپارچه و مقاوم به مواد شیمیايي و حرارت باشند.
- اتاق ها و محل كار آزمايشگاهي، بايد حداقل 3 متر از كف تا سقف ارتفاع داشته باشند و فضاي مفید بايد براي هر نفر از 12 متر مکعب كمتر نباشد.
- در فضاي آزمايشگاه نصب تجهیزات و يا قراردادن اشیاء و محصولات نبايد مزاحمتي براي عبور و مرور يا كار كاركنان ايجاد نمايد و در اطراف هر دستگاه بايد فضاي كافي براي انجام آزمايش و نظافت وجود داشته باشد.
- جنس لوله هاي فاضلاب آزمايشگاهي بايد از نوع مقاوم در برابر اسیدها و بازها باشند.
- براي هر اتاق دو در خروجي تعبیه شود ،درها به طرف بیرون اتاق باز شوند ، به طور اتوماتیك بسته گردند و بدون منفذ باشند.
سینک آزمایشگاهی
سینک های آزمایشگاهی ساخته شده از موادی هستند که در برابر اسید و باز مقاوم هستند و همچنین ضد زنگ هستند. جنس این سینک ها از پلی پروپیلن، سرامیک و یا اپوکسی است.
کابینت آزمایشگاهی
کابینت ها و قفسه ها، به عنوان بخشی از فضاي انبارش، باید به تعداد کافی در آزمایشگاه موجود بوده و نسبت به مواد شیمیایی، زنگ زدگی و فرسودگی مقاوم باشند.کابینت ها و قفسه هاي دیواري بایستی به دقت به دیوار نصب شوند و دسترسی به وسایل داخل آن ها به آسانی صورت پذیرد و میزان انباشتگی، متناسب با قابلیت تحمل وزن در آن ها باشد.
از انواع کابینت ها می توان کابینت زمینی، چرخ دار، معلق و دیواری را نام برد.
الزامات فضاي داخلی آزمايشگاه
فضای داخلی آزمایشگاه باید از مواد مقاوم و متناسب با دامنه فعالیت آزمایشگاه ساخته شود و در ساخت آن ها باید شرایط زیر در نظر گرفته شود:
- دیوارها، سقف و کف صاف بوده و به سهولت قابل تمیز کردن باشد، کف باید غیر لغزنده ومقاوم به پاک کننده ها و ضد عفونی کننده های مورد استفاده در آزمایشگاه ها باشد.
- طراحی پنجره ها باید به گونه ای باشد که از ورود گرد و غبار پیشگیری کرده و به سهولت تمیز شوند. توصیه می شود کیفیت هوا (دما،رطوبت،ذرات معلق و…) مطابق با انجام آزمون ها و تجهیزات تنظیم شود. بهتر است برای به حداقل رساندن جریان هوا هنگام آزمون، پنجره ها و درها کاملا بسته شوند. به این منظور استفاده از یک سیستم تهویه فیلتردار با مکش مناسب برای ورود و خروج هوا پیشنهاد می شود. در صورت لزوم، محیط آزمایشگاه با استفاده از کرکره بیرونی پنجره یا صفحات شیشه ای مناسب از اثرات مضر اشعه خورشید حفظ شود.
- در هر اتاق آزمون باید محلی برای شستشوی دست در نظر گرفته شود.
- شرایط محیطی شامل منابع انرژی، آب با کیفیت مناسب برای مصارف مورد نظر، روشنایی مناسب، تهویه مناسب، رطوبت و فشار هوا باید متناسب با فعالیت های آزمایشگاه تامین شود.
- میزهای کار و صندلی های آزمایشگاه باید دارای سطوح صاف و غیر قابل نفوذ، از جنس مقاوم و مناسب و به سهولت قابل تمیز و ضدعفونی کردن باشند.
- ضروری است که تمهیدات لازم برای کنترل ورود حشرات و جوندگان موذی به آزمایشگاه در نظر گرفته شود.
نکات مربوط به تجهیزات آزمایشگاه
تجهیزات موجود در آزمایشگاه باید متناسب با دامنه عملکرد آزمایشگاه باشد. آزمایشگاه باید فهرستی از تجهیزات و دستگاه های مورد استفاده را به تفکیک هر بخش تهیه نماید. کلیه تجهیزات آزمایشگاه باید به صورت منحصر به فرد کدگذاری شده و قابل شناسایی بوده و دارای توضیحاتی در ارتباط با روش کار مدون باشند. در سوابق تجهیزات آزمایشگاهی باید موارد زیر ثبت و نگهداری شوند:
- کد شناسایی تجهیزات
- نام سازنده، نوع وسایل و شماره سریال یا شناسه منحصر به فرد
- محل قرار گرفتن و به کار گیری تجهیزات
- شرایط محیطی لازم برای نگهداری تجهیزات
- دستورالعمل سازنده و یا نحوه کار با دستگاه
- سوابق تعمیر و نگهداری و کالیبراسیون تجهیزات و زمان انجام کالیبراسیون بعدی
نکات مربوط به ایمنی آزمایشگاه
نکات و الزامات ایمنی آزمایشگاه یکی از بخش های مهم برای داشتن آزمایشگاهی ایمن و استاندارد است از این رو توجه به نکات زیر بسیار ضروری است.
- جعبه کمک های اولیه شامل چسب زخم، کرم ضد سوختگی، انواع باند پانسمان ، محلول شستشوی چشم،گاز استریل و غیر استریل، بتادین، داروهای اورژانسی باید در محلی مناسب و قابل دسترس در آزمایشگاه موجود باشند.
- سیستم شست و شوی اضطراری و چشم شوی باید قابل دسترسی باشند.
- هودهای مورد استفاده در آزمایشگاه باید به طور دوره ای از نظر کارآیی مورد بازبینی قرار گیرند.
- کارکنان باید از نکات ایمنی هنگام کار با مواد شیمیایی و میکروبی خطرزا مطلع باشند و در صورت ایجاد خطر نحوه پیشگیری از گسترش خطر را بدانند.لازم به ذکر است که در هنگام کار با محلول های شیمیایی، آزمایش باید در زیر هود انجام شود.
- وسایل اطفاء حریق باید در ارتفاع مناسب قرار داشته باشند ، در دسترس باشند و دارای تاریخ اعتبار باشند.
https://hakimazma.com/%d8%af%d8%b3%d8%aa%da%af%d8%a7%d9%87/%da%a9%d9%88%d8%b1%d9%87/
راه های خروج
به هیچ وجه نبايد خروجي ها و راهروها مسدود باشند. نبايد زباله ها، وسايل ذخیره، لوازم يا مبلمان غیر قابل استفاده را در راه هاي خروجي و راهروها قرار داد. نبايد درهاي خروجي مسدود يا قفل شده باشند. بايد وسايل آتش نشاني، پتوها، دوش هاي اضطراري و غیره در معرض ديد و در دسترس باشد راه هاي منتهي به ساختمان نیز بايد باز باشند.